سراغ جوانان ژاپن رفته‌ايم. كشوري در شرق دور و محصور ميان آبها. يادتان مي‌آيد اوايل دهه هفتاد همه عشق ژاپن رفتن داشتند؟ براي كار مي‌رفتند ژاپن و پولدار برمي‌گشتند. اما آداب و رسوم مردم - به ويژه جوانان- ژاپن:

همه مي‌دانند كه مردم ژاپن جزء مودب ترين مردم جهان هستند. فكرش را بكنيد در كشور ژاپن وقتي وارد يك فروشگاه مواد غذايي يا به بيان خودمان اغذيه فروشي مي‌شوي، چقدر از طرف كاركنان اين مجموعه مورد احترام، تعظيم و تكريم قرار مي‌گيري. اين ادب و نزاكت در بين جوانان ژاپني نيز بسيار مشهود است.

يكي ديگر از مسائلي كه مورد توجه ژاپني هاست، رعايت حال و روز ديگران در اماكن عمومي است. مثلا ژاپني‌ها در جايي مثل مترو نبايد با صداي بلند صحبت كنند. تازه اگر تلفن همراه كسي در مترو زنگ بخورد بهتر است كه سريع آن را قطع كند و به آن پاسخ ندهد چرا كه اين كار عمل پسنديده‌اي به شمار نمي‌آيد.

اگر ساكن ژاپن باشيم، مي‌توانيم وقتي تلفن همراهمان در مترو زنگ خورد، در حالي كه جلوي دهان خود را با دست پوشانده‌ايم به تماس‌گيرنده بگوييم كه در حال حاضر در مترو هستيم و در اولين فرصت ممكن به او زنگ مي‌زنيم. البته اگر فرد تلفن كننده يك ژاپني باشد خيلي سريع منظور ما را درك مي‌كند و به آن احترام مي‌گذارد. اگرچه نا گفته نماند كه فرهنگ رعايت سكوت در مترو و ديگر اماكن عمومي در بين برخي از جوانان ژاپني به دست فراموشي سپرده شده است و اين روزها در اماكن عمومي كم و بيش شاهد سنت شكني‌هايي در اين زمينه هستيم.

اين نكته هم جاي تامل دارد كه اين سنت شكني جوانان ژاپني در مقابل بسياري از رفتار‌هاي بي‌ادبانه جوانان كشورهاي ديگر اصلا قابل مقايسه نيست. ناگفته نماند كه فاصله گرفتن از فرهنگ و سنني كه بزرگان كشور ژاپن قرن‌هاست پايبند آن هستند ممكن است از نظر آنها بسيار ناشايست به نظر برسد، اما فاصله سني جوانان و افراد مسن مي‌تواند توجيهي براي اين سنت‌شكني‌هاي جوانان چشم بادامي باشد. ديگر مواردي كه جوانان ژاپني اين روزها كمتر مورد توجه قرار مي‌دهند اين است كه آرايش كردن و رسيدن به وضع سر و صورت در يك مكان عمومي مي‌تواند كمال بي‌ادبي باشد اما اين روزها جوانان اين كشور اين عمل را در گوشه و كنار اماكن عمومي ژاپن انجام مي‌دهند. با گذر زمان كم كم متوجه مي‌شويم كه در ژاپن چه نوع بكن و نكن‌هايي در ميان قشر دنيا ديده و جوان اين كشور وجود دارد و هر روز به اختلافات بين آنها دامن زده مي‌شود. در سال‌هاي اخير به راحتي مي‌توان شاهد مكالمات تلفني جوانان ژاپني در مجامع عمومي باشيد يا حتي خوردن تنقلات در مراكز عمومي كه روزي بعنوان يك رفتار ناشايست و نا بجا از آن ياد مي‌شد.

شايد بتوان مقصر بخشي از اين سنت شكني‌هاي جوانان چشم بادامي در بسياري از ابعاد فرهنگي و سنتي جامعه خود را، رسانه‌هاي جمعي كشور دانست كه با اشاعه فرهنگ ديگر كشورهاي جهان اين جرات و جسارت را به جوانان بسيار مودب و ماخوذ به حياي ژاپني داده كه به راحتي بسياري از مسائل مهم فرهنگي و اجتماعي را ناديده بگيرند. در مقالات اخير ما شاهد نزول شديد فرهنگي در بين جوانان ژاپني بوده‌ايم به طرزي كه اين شيوه براي كشور و دولتمردان ژاپني جاي تعجب و كنكاش گذاشته است. واقعا مشخص نيست كه چرا جوانان و سرمايه‌هاي كشور ژاپن با يك گردش 180 درجه‌اي از فرهنگ خود بازگشته‌اند. شايد بتوان گفت كه آنها به دنبال هويت جديدي براي خود هستند. هويتي كه شايد با از ميان برداشتن اين سنن دست و پا گيري اما اصيل قابل دستيابي باشد.

بحران مالي

در حال حاضر دولت ژاپن اعتراف كرده است كه بحران مالي و فقر در اين كشور در مقطع غيرقابل قبولي قرار گرفته است و از آنجا كه كشور ژاپن از نظر ميانگين سني كشوري پير به حساب مي‌آيد اين بحران مالي و فقر قشر جوان اين كشور را مورد آسيب جدي قرار داده است. به طوري كه دولت براي رفع اين بحران مالي براي مردم و خصوصا قشر جوان اقدام به ايجاد مشاغل پاره وقت، پرداخت وام با بازپرداخت‌هاي پايين و مواردي از اين دست كرده است.

اين روزها سرويس‌هاي خدمات مشاوره‌اي در اين كشور دوره رونق و رشد خود را سپري مي‌كنند چرا كه بسياري از جوانان كشور ژاپن براي حل مشكلات مالي، بيكاري و بحران‌هاي بسيار ديگر به آنها مراجعه مي‌كنند و از آنها كمك و راهنمايي مي‌گيرند. تنها در ماه گذشته دولتمردان ژاپني براي رفع بحران مالي مردم اين كشور از خانواده‌ها درخواست كرده‌اند كه براي صرفه‌جويي در هزينه‌هاي مالي خود، نوجوانان و جوانان خود را مجاب كنند كه كمتر از تلفن همراه و اينترنت استفاده كنند. با اين حال اينترنت در بين جوانان اين كشور از جايگاه خاصي بر خوردار است. وابستگي جوانان ژاپني به اينترنت تا حدي است كه اين روزها براي انجام هر كار ساده‌اي به آن مراجعه مي‌كنند، حال بماند كه پيگيري دروس درسي و دانشگاهي از طريق ميانبر اينترنتي نيز بسيار به چشم مي‌خورد.

در حال حاضر اينترنت براي جوانان ژاپني نقش يك دوست و حامي همه جانبه را ايفا مي‌كند. مردم ژاپن افرادي بسيار فعال و كاري هستند ودر عين حال بسيار مودب و مطيع و تحصيل نكردن از نظر آنان گناهي نابخشودني است و اشتغال به تحصيل در ژاپن از جايگاهي بسيار بالايي برخوردار است.

بالا رفتن آمار جرم، جنايت و خودكشي

با بالا رفتن آمار جرم و جنايت در اكثر كشورهاي جهان، ژاپن نيز ازاين قاعده مستثني نبوده و در طي ساليان اخير ما شاهد گسترش آمار جرم و جنايت در بين جوانان ژاپني نيز بوده‌ايم. البته رسانه‌هاي گروهي اين كشور براي حل اين معضل اقدام به توليد و پخش برنامه‌هايي جهت هدايت افكار و احساسات جوانان كشور خود كرده‌اند.

اما همچنان اين آمار در طي ساليان اخير در اين كشور بي‌سابقه بوده است. هر ساله چيزي حدود 30000 جوان ژاپني اقدام به خودكشي مي‌كنند كه حدود 300 مورد آنها از طريق استنشاق گاز اقدام به خودكشي كرده‌اند. فقر و بيكاري يكي از اصلي‌ترين علل رواج خودكشي در ميان جوانان ژاپني نام برده‌اند.

تعطيلات ژاپني

تعطيلات در كشور ژاپن از احترام خاصي برخوردار است. يكي از مهم‌ترين تعطيلاتي كه ژاپني‌ها در تقويم خود دارند، تعطيلات سال نوي ميلادي است كه از چند روز قبل از ژانويه آغاز و تا چند روز بعد از آن ادامه پيدا مي‌كند. در اين مواقع جوانان اين كشور كه افراد بسيار كوشا و كاري هستند زمان مناسبي براي پرداختن به علائق و تفريحات خاص خود مثل رفتن به كلوپ‌هاي موسيقي، سينما، تئاتر و... را پيدا خواهند كرد. يكي از كارهايي كه جوانان ژاپني در آغاز سال نو انجام مي‌دهند رفتن به مراكز مذهبي و معابد براي دعا كردن و متبرك كردن سال پيش روي خود است. يكي ديگر از تعطيلات مردم ژاپن سوم مارس هر سال است در اين روز خانواده‌هاي ژاپني اقوام و دوستان خود را براي پذيرايي به منزل خود دعوت و با غذا‌هاي خاص از آنها پذيرايي مي‌كنند. غذا‌هايي كه عمدتا اين روز‌ها رنگ غربي به خود گرفته است. جوانان اين كشور از تعطيلات سوم مارس استقبال زيادي مي‌كنند چراكه هميشه به جشن‌ها و مهماني‌ها علاقه نشان داده‌اند. از ديگر تعطيلات پرطرفدار بين جوانان ژاپني تعطيلات هفته طلايي است كه از 29‌آوريل آغاز مي‌شود و تا 5 مي ادامه پيدا مي‌كند.

هفته‌اي پر از مراسم‌هاي آييني و سنتي، ولي اي كاش جوانان اين كشور نسبت به فرهنگ و آموزه‌هاي سنتي خود حساس‌تر از قبل بودند و به آنها بيش از گذشته بها مي‌دادند.

اين روزها جوانان ژاپني با فاصله گرفتن از فرهنگ و آداب خود راهي جديد را پيشروي خود قرار داده‌اند. چرا كه پيشرفت ، علم و تكنولوژي در بعضي موارد همسو با آداب و سنن آنها نيست. از آنجايي كه 70 درصد جمعيت ژاپن را افراد كهنسال تشكيل مي‌دهند و براي افراد مسن عدم پايبندي به آداب و رسوم كمي سخت و سنگين مي‌تواند باشد.

دولت ژاپن با مد نظر قرار دادن اين موضوع و همچنين براي احياي فرهنگ و سنن فراموش شده توسط جوانان كشور خود بيش از گذشته كمر همت بسته است؛ چراكه آداب و سنن هر كشور به سادگي پا نگرفته‌اند كه بعد از مدت كوتاهي از صفحه روزگار آن كشور محو شوند.تهيه كننده:صديقه حاج نوروزي